05/08/2024

Os investidores máis experimentados son conscientes de que a inestabilidade nos mercados financeiros está na súa mesma natureza e que os momentos convulsos aparecen cada certo tempo. De feito, a característica principal dos mercados é a súa volatilidade. Nunha famosa anécdota atribuída ao gran financeiro JP Morgan cóntase que, cando un transeúnte lle preguntou que ía facer o mercado no futuro, respondeu cun simple “flutuará”.

De feito, desde a década de 1980, os mercados sufriron sempre caídas de prezos nalgún momento do ano, aínda que en tres de cada catro anos a bolsa termina subindo no cómputo anual. En efecto, todos os anos xorden acontecementos que carrexan pesimismo investidor e debilidade bolsista, pero a tendencia estrutural é sempre alcista.

Neste podcast imos intentar dar unhas claves sinxelas que poden axudarnos a soportar estes momentos de incerteza e evitar, na medida do posible, tomar decisións que terminen penalizando a nosa saúde financeira e pondo en perigo os nosos obxectivos de longo prazo. O primeiro consello é simplemente este: os mercados sempre volven. Os índices bolsistas máis amplos e diversificados tardarán máis ou menos, pero terminarán superando moi probablemente os seus máximos históricos anteriores.

Isto lévanos ao segundo consello: o investimento é unha actividade que necesita un horizonte de investimento de longo prazo, canto maior sexa este, mellor. O tempo sempre xoga ao noso favor. Relacionado con isto, hai uns anos un investidor deunos a receita do éxito e sorprende a súa simplicidade: eu sempre compro e nunca vendo. En consecuencia, o meu patrimonio vai aumentando. Esta sinxela fórmula alértanos da importancia de manter unha disciplina investidora a través dun proceso de achegas sistemáticas que permiten, nun mercado baixista, ir comprando a prezos cada vez máis baixos.

É fundamental ter unha ampla diversificación do noso investimento. Se limitamos ao máximo os riscos específicos relacionados cun mercado ou activo financeiro en particular, poderemos manter unha relativa tranquilidade en épocas turbulentas, xa que evitaremos que o noso patrimonio poida sufrir un golpe desastroso, que sería posible se investísemos, por exemplo, nunha soa compañía. Non nos obsesionemos cos riscos de curto prazo: cando a situación económica abra os telexornais, é probable que o peor xa quedase detrás de nós. Os mercados financeiros anticípanse sempre, e a miúdo xa se están recuperando cando a situación parece máis escura.

Busquemos activamente as oportunidades. Unha caída do mercado é unha oportunidade para comprar accións a prezos máis baratos. Se mantemos as nosas metas a longo prazo, investir cando o mercado está nun punto baixo pode darnos unha vantaxe. Do mesmo xeito, cando o mercado entra en pánico véndese todo, tanto o bo coma o malo. Un investidor experimentado saberá aproveitar os prezos dun bo valor que sufriu un castigo inmerecido.

Intentar saír e entrar do mercado non adoita funcionar. Ninguén sabe en que momento se van producir os máximos e mínimos do mercado. Por outra banda, é importante lembrar que, nos momentos de maior volatilidade, tamén se producen as maiores subas do mercado. É posible que xa vises a estatística que di que, nos últimos vinte anos, perder as dez mellores sesións na bolsa significaría renunciar á metade da rendibilidade acumulada por un investidor que permaneceu todo o tempo no mercado.

Imos agora cun dos consellos que máis valor nos pode achegar: evitar a toma de decisións emocionais e limitar na medida do posible que o medo ou a cobiza guíen os nosos actos. Isto require un adestramento de moitos anos, e existen investidores que simplemente non poden evitar verse inundados por estas emocións. Por suposto, ten sentido preocuparse polas perdas diarias e considerar saír do mercado, pero lembra que os mercados baixistas veñen e van e que o mercado está moito máis tempo subindo que baixando. En moitos casos, para evitar que estes nesgos emocionais nos penalicen, poderiamos preferir optar polo investimento discrecional, en que as decisións se toman de forma obxectiva e profesional, sen deixar espazo ás emocións.

En definitiva, utilizando un símil náutico, todo o mundo pode navegar con ventos favorables, pero necesitaremos de toda a nosa experiencia e destreza cando estes ventos viren a adversos. Do mesmo xeito, non esquezamos nunca os nosos obxectivos financeiros, xa que tamén se di que non hai bo vento para o que non ten porto.