11/11/2024

O mercado tiña razón. Esta é a conclusión principal que cómpre extraer dos resultados das eleccións presidenciais estadounidenses do pasado martes. En efecto, o mercado parecía estar apostando decididamente por unha vitoria de Trump, mentres que as enquisas auguraban unha carreira á presidencia extremadamente disputada. As enquisas volveron enganarse e Trump arrasou na elección, ao gañar nos sete estados bisagra.

Os republicanos tamén recuperaron o control do Senado, como se esperaba, pero a moi probable vitoria na Cámara de Representantes non estaba en absoluto descontada. A falta de asignar 18 escanos da Cámara Baixa, os republicanos xa teñen asegurados 214, fronte aos 203 proxectados para os demócratas. O Partido Republicano necesita acadar polo menos os 218, algo que xa se dá por feito en Washington. Estamos, polo tanto, ante un escenario de “varredura republicana”, que poucos previran.

En definitiva, os electores deron a Trump e ao seu partido un mandato sólido, que require que os mercados valoren coidadosamente o impacto das súas políticas sobre a economía, non só estadounidense, senón mundial. As propostas de Trump articúlanse en catro elementos básicos: aumentar os aranceis, reverter a inmigración ilegal, diminuír os impostos e reducir a carga reguladora.

Se se toman as súas propostas ao pé da letra, obtense unha combinación de política moi radical. En primeiro lugar, a súa idea de impor un arancel do 60% á China e do 10% a todos os demais socios comerciais, elevaría o arancel medio ás importacións do 2% ao 17%. En segundo lugar, a proposta de non só prorrogar os recortes impositivos de 2017, senón tamén reducir o imposto de sociedades do 21% ao 15%, representaría un estímulo fiscal moi significativo. No ámbito regulador, Trump prometeu desregular significativamente a política enerxética, e dixo que quere "perforar, perforar e perforar" desde o primeiro día. Por último, Trump quere deportar os doce millóns de inmigrantes que se estima que xa están no país de forma irregular.

Cal sería o efecto destas políticas? No ámbito arancelario, unha suba das tarifas desta magnitude tería efectos negativos a medio prazo sobre o crecemento económico e a inflación, tanto nos Estados Unidos coma nos seus socios comerciais. De maneira similar, unha forte redución repentina da oferta laboral provocada polas deportacións aumentaría as presións salariais, o que redundaría en maior inflación e menor crecemento económico polo lado do investimento.

En cambio, a desregulación debería reducir os custos de transacción para as empresas e tamén podería baixar os prezos da enerxía no caso dun aumento da oferta de petróleo e gas. A baixada impositiva tamén tería a priori un efecto positivo sobre a actividade económica, ao incentivar o investimento e a oferta laboral. Porén, e isto é relevante dada a complexa situación fiscal dos Estados Unidos, os recortes impositivos poderían ser contraproducentes na medida en que aumenten o déficit. Polo tanto, o efecto positivo dun imposto de sociedades máis baixo debería valorarse en relación co risco de facer insostible a traxectoria fiscal estadounidense, o que levaría a tipos de xuro significativamente maiores. Á luz destes riscos arredor das propostas de Trump, cómpre preguntarse por que os mercados financeiros reaccionaron de forma tan positiva. Neste sentido, unha primeira explicación é que desapareceu por completo a incerteza relacionada co propio resultado electoral. Non era un risco menor que se impugnasen as eleccións ou que se demorase semanas, ou incluso meses, a proclamación do novo presidente. Os resultados foron tan claros que este importante risco desapareceu, o que implica unha caída inmediata da prima de risco.

A segunda razón probablemente se agoche en que os investidores non cren que Trump vaia implementar as súas políticas ao pé da letra. Neste sentido, a suposición do mercado semella ser que o novo presidente buscaría simplemente negociar acordos comerciais favorables, sen que en realidade pretenda impor unha suba arancelaria de semellante magnitude. Os investidores tamén confían en que o novo presidente se rodeará dun equipo capaz e experimentado, que poderá achegar un alto nivel de pragmatismo ás políticas de Trump.

Só o tempo dirá ata que punto estas suposicións resultan ser certas, pero parece razoable esperar que as políticas non serán tan radicais como as inicialmente defendidas polo novo presidente, que levará un tempo implementalas e que poderían encontrar certa resistencia, incluso por parte dun Congreso Republicano.

En definitiva, é probable que as políticas de Trump, aínda que descafeinadas, provoquen taxas de inflación máis altas e menor crecemento económico a medio prazo, tanto nos Estados Unidos coma no resto do mundo. Do mesmo xeito, é previsible que a Reserva Federal acometa un proceso de recorte de tipos máis lento e que o dólar se fortaleza contra o resto de divisas. Algunhas áreas xeográficas veranse especialmente afectadas pola ameaza arancelaria, entre as que destacamos A China e Europa.