Ordaindu eskura edo finantzatuta. Nola erabaki zein den aukera onena?

Adimen artifizialeko tresnen laguntzaz hitz egiten du podcast honek.

Gaur egun, funtsezkoa da eskura ordaintzearen eta finantzaketa eskatzearen artean diren aldeak ulertzea. Ordaintzeko bi modu horiek funtsezkoak dira edozein merkataritza-transakziotan, soilenak izanagatik ere, eta bakoitzak bere inplikazioak eta abantailak ditu. Mailegu bat edo finantzaketa eskatzeak esan nahi du produktua edo zerbitzua erosi eta denbora batera ordaintzea. Kasu horretan, finantzaketak esan nahi du mailegu bat eskatu behar dela ondasun edo zerbitzu hori bera denboran zehar kuotetan ordaintzeko, eta interesak ordaintzea ekar dezake, aukeratutako modalitatearen arabera.

Baina finantzaketak baditu bere abantailak: nagusiena, ondasunak edo zerbitzuak diru guztia izan gabe berehala eskuratu ahal izatea. Hori bereziki erabilgarria izan daiteke erosketa handietarako, adibidez etxe edo auto baterako, eta likidezia mantentzen dugu horrela beste gastu edo inbertsio batzuetarako. Dena dela, finantzaketak baditu ere desabantailak: interesak ordain daitezke, eta horrek produktuaren kostua handituko luke. Halaber, zor bat hartzen da, hitzartutako denbora-tartean kudeatu beharrekoa, eta horrek etorkizunean beste gauza batzuetarako zorpetzeko dugun gaitasuna mugatu dezake.

Bestalde, eskudirutan ordaintzeak esan nahi du ondasun edo zerbitzu baten prezio osoa batera ordaindu behar dela, erosketa egiten den unean, alegia. Modalitate horrek etorkizuneko zorrik edo interes posiblerik bere gain hartu behar ez izatearen abantaila eskaintzen du, eta, beraz, produktuaren kostu osoa txikiagoa da eta epe luzera estres finantzario gutxiago ematen digu. Desabantailak ere baditu. Nagusiena da diru guztia berehala eskura eduki behar dela, eta hori ez da beti posible izaten. Gainera, gure aurrezkiak edo likidezia nabarmen murriztu ditzake beste gastu edo larrialdi batzuei begira.

Ordaintzeko bi modalitate horiei buruz gauzak argi izatea funtsezkoa da finantza-erabaki egokiak hartzeko. Ez da ahaztu behar ezen, eskura ordaintzeko edo finantzatzeko erabakia hartu aurretik, norberaren finantza-egoera aztertu behar dela: diru-sarrerak, gastuak eta aurrezkiak. Kontuan hartu behar dira finantzaketaren kostu osoa eskudirutan ordaintzearen aldean eta epe luzera begira ordaintzeko dugun gaitasuna, eta erosteko premia eta beste finantza-lehentasun batzuk ere aztertu behar dira.

Interesa ere ez da ahaztu behar finantzaketa edo mailegu bat eskatzen denean; horixe da, funtsean, mailegatutako diru hori eskatzearen kostua. Maileguaren zenbateko osoaren gaineko ehuneko gisa adierazten da. Adibidez, urtean %10eko interesean mailegatutako 1.000 euro eskatzen baditugu, urtebeteren buruan 1.100 euro ordaindu beharko ditugu. Eta UTBa edo Urteko Tasa Baliokidea da beste kontzeptu garrantzitsu bat. UTBak maileguaren kostu osoa islatzen du, interesak ez ezik komisioak eta lotutako beste gastu batzuk ere barne hartzen baititu. Horregatik, UTBa interes-tasa nominala baino altuagoa izan ohi da, eta horrek adierazten digu mailegua zenbat kostatuko zaigun.

Zorpetzeko ahalmenaren kontzeptua ulertzea ere oso garrantzitsua da. Zehazki, gure diru-sarreretatik zorrak ordaintzeko modu seguruan erabil dezakegun ehunekoa da. Finantza-adituek, oro har, hileko diru-sarreren %35-40 ez gainditzea gomendatzen dute. Adibidez, pertsona batek hilean 2.000 euro irabazten baditu, ez luke 700-800 euro baino gehiago erabili behar zorrak ordaintzeko, hipoteka, mailegu pertsonalak eta abar barne direla.

Eskura ordaintzeko edo erosketa bat finantzatzeko erabakia hainbat faktoretan oinarritu behar da. Lehenik eta behin, norberaren finantza-egoera aztertu behar da: diru-sarrerak, gastuak eta aurrezkiak. Erabakia hartzeak ez ditu arriskuan jarri behar premiazko aurrezkiak, hileko kuotei arazorik gabe aurre egin ahal izateko. Kontuan hartu behar da, halaber, finantzaketaren kostu osoa, eskudirutan ordaintzearen aldean. Batzuetan, interesak direla eta, produktua eskura ordainduta baino askoz gehiago kosta daiteke.

Salbuespenak daude, banku batzuek, BBVAk adibidez (Aqua lerroa, komisioarekin), zordunketa-txartelarekin egindako ordainketa edo erosketa bat zatikatzeko aukera ematen baitute. Horretarako, kontuaren mugimenduetan "Zatikagarria" etiketa dutenak bilatu behar dira. Kasu horretan, lehenik erosketa ordaintzen da eta, zatikatzen denean, zenbatekoa kontuan ordaintzen da. Salbuespenen artean aurkitzen da Aqua kreditu txartela ere. Txartel horrekin, kredituko ordainketa bat 3 hilabetera arte interesik gabe zatika daiteke.

Gomendio orokor gisa, funtsezkoa da 3 eta 6 hilabete bitarterako larrialdi-funts bat izatea ustekabeko gastuetarako, larrialdi baten aurrean zorpetzea saihesteko. Azkenik, aurrekoak bezain funtsezkoa da, halaber, zehaztapenak eta baldintzak arretaz irakurtzea edozein finantza-akordio sinatu aurretik.

Eskura ordaintzearen edo finantzatzearen arteko aukerarik onena pertsona bakoitzaren egoera pertsonalaren eta finantzarioaren mende da. Garrantzitsuena da jakinaren gaineko erabakiak hartzea, epe laburra eta luzea kontuan hartuta, eta gure egonkortasun ekonomikoa arriskuan ez jartzea. Horrez gain, garrantzitsua da gogoraraztea finantza-hezkuntza etengabeko prozesu bat dela. Zenbat eta gehiago jakin gure finantzen funtzionamenduari buruz, orduan eta erabaki hobeak hartu ahal izango ditugu.