2024/11/04

Estatu Batuetako hauteskundeak beti dira garrantzitsuak ekonomia globalerako, Estatu Batuen eginkizun hegemonikoa dela eta. Hala ere, kasu honetan esan genezake hauteskunde horien garrantzi erlatiboak nabarmen gainditzen dituela eredu historikoak, arrisku esanguratsuak planteatzen baititu azken hamarkadetako munduko funtzionamendu ekonomikoaren ereduari dagokionez.

Bereziki, Donald Trump hautagaiaren proposamen ekonomiko batzuek eragin sakona izan dezakete nazioarteko merkataritzaren oinarrietan. Adibidez, Txinako produktuen inportazio guztiei %60ko muga-zerga eta munduko gainerako produktuei %10ekoa ezartzeak, kanpainan agindu duen bezala, Estatu Batuetako batez besteko muga-zergen tasa 1935eko mailara itzultzea ekarriko luke. Guztiz inplementatuz gero, eta Amerikako esportazioei dagokienez kontrako alderdiek izan ditzaketen errepresaliak kontuan hartuta, merkataritza eta inbertsio fluxu globaletan eragin dramatikoa izan lezake.

Bestalde, Trumpen politika fiskaleko proposamenek Estatu Batuen arazo fiskalak areagotuko lituzkete, Harrisenak baino gehiago. Hori esanda, eztabaida handia dago proposamen horien benetako inplementazio mailari buruz. Proposamen horiek ganberen kontrol errepublikanoaren, munduko gainerako herrialdeen erreakzioen eta Trumpek lehenesten duen ikuspegi politikoaren mende egongo dira, azkenean Etxe Zurian sartzen bada.

Ildo horretan, ez dira gutxi Trumpen benetako helburua munduko gainerako herrialdeekin negoziazio-oinarri sendo bat sortzea dela iradokitzen duten analistak, bazkide komertzialak produktu iparramerikar gehiago erostera behartzeko eta Estatu Batuentzat akordio hobe bat negoziatzera behartzeko, bere gogoetan eskala handiko merkataritza-gerrarik eragin gabe. Batek daki.

Nolanahi ere, gauza bat ala bestea izan, ziurgabetasuna garrantzitsua izango da hauteskunde prozesuaren ondoren ere, posible delako azken emaitzak ez izatea egun batzuk edo aste batzuk igaro arte. Trumpek edo Harrisek garaipen ukaezina lortzen badute, emaitzak hilaren 6an egingo dira ofizial, baina aldeetako batek emaitzak aurkaratzen baditu, ziurgabetasuna abendura arte luza daiteke.

Inkestek erakusten dute kanpaina erabateko berdinketa teknikoan dagoela, eta Trumpek azken egunetan hartutako abantaila neurri handi batean desagertu egin dela azken astean. Trumpek bi ganberen kontrol errepublikanoarekin irabaztea lortuz gero, hasieran Estatu Batuetako jarduera ekonomikoan eragin positiboa izango duela hautematen da. Hala ere, arrisku komertzialak eta fiskalak ere handitu egingo dira, ikusi dugun bezala.

Era berean, Trumpen agintaldi berri batek deserregularizazio prozesu bat erraztuko luke, eta hasiera batean ongi etorria izango litzateke sektore ekonomiko askotan, besteak beste, bankuen eta petrolioaren sektoreetan. Bestalde, enpresa txikiek tokiko jarduera handiagoko ingurunea izango lukete, eta enpresa handiek, nazioarteko merkataritzarekiko arrisku handiagoa dutenek, berriz, muga-zergen ziurgabetasun handienak nabarituko lituzkete.

Inkestek erakusten duten berdintasuna gorabehera, merkatuak Trumpen garaipenerako kokatu dira, argi eta garbi. Hori agerikoa da errepublikanoen garaipen bati etekina aterako lioketen estrategia eta aktibo-mota ugarik izan duten prezio-igoeran. Horrela, burtsek balioa handitu dute errenta finkoaren kaltetan, dolarraren kotizazioak gora egin du, AEBetako akzioek portaera erlatibo hobea izan dute Europakoen aldean, enpresa txikiek handienen aldean, sektore ziklikoek defentsakoen aldean, bankuen akzioek gora egin dute argi eta garbi, eta, era berean, presidente ohiaren (kriptomoneten industriaren aldekoa da) hauteskunde-garaipenaren itxaropenak bitcoinaren kotizazioaren gorakada eragin du.

Hau da, merkatuek irmoki sinesten dute Trumpen garaipen batean, baina inkestek esaten digute hauteskundeak inoiz baino lehiatuagoak izango direla. Horrek arrisku asimetrikoa sortzen digu aste honi begira. Harrisen garaipenaren kasuan, oso litekeena da eragiketa horietako batzuetan zuzenketa garrantzitsu bat gertatzea eta merkatuek hegakortasunaren gorakada nabarmena izatea.