2024/10/07

2024. urteko balantze ekonomikoa egiten badugu, amaitzeko hiruhileko bat falta dela, aitortu behar dugu munduko ekonomiaren panorama orokorra nahiko onbera izan dela, oraindik ere zalantzak dauden arren. Hazkundea urtarrilean adostasunak uste zuen baino hobeto mantendu da, neurri handi batean Estatu Batuetako jardueraren erresistentzia harrigarriagatik, nahiz eta gorabidean dauden merkatuek ere lagundu duten, Txina alde batera utzita. Hazkunderik handiena, gainera, manufaktura-krisi globalaren testuinguruan gertatu da.

Bestalde, 2024ko lehen hiruhilekoko susto inflazionistaren ondoren, prezioek analistek espero zuten bezalako bilakaera izan dute, oro har, eta, horri esker, interes-tasak jaisteko prozesua hasi da mundu osoan.

Hala ere, gertakizun batzuk uztartu egin litezke nolabaiteko lasaitasun ekonomikoa nahasteko. Alde batetik, geopolitikak eta AEBetako hauteskundeek eskaintza-arrisku negatiboak dakartzate, eta arrisku horiek energiaren prezioen igoeraren bidez etor litezke, Israelen eta Iranen arteko gatazka larriagotzearen ondorioz.

Ildo horretan, Israelen erantzuna Irango petrolio-industrian metatzen bada (horren mende dago herrialde persiarraren aurrekontuaren zati handi bat), munduko petrolio-eskaintzak beherakada nabarmena izan lezake. Agertokiak ere nabarmen egingo luke okerrera Iranek Ormuzko itsasartea blokeatzen saiatzea erabakitzen badu edo Yemengo hutiek Itsaso Gorriko eremuan itsasontzien aurkako erasoak areagotzen badituzte, Ekialdearen eta Mendebaldearen arteko itsas ibilbide zuzenenak oztopatuz. 

Era berean, ezin dugu baztertu beste txanda bat muga-zergen gerran, Trumpek AEBetako hauteskunde presidentzialak irabaziz gero. Zentzu horretan, ez dago azarora arte itxaron beharrik tentsio komertzialek gora egin dezaten, aste honetan Europar Batasunak eta Txinak herrialde asiarrean fabrikatutako ibilgailu elektrikoen inportazioen kontura erakutsi duten bezala.

Eskariari dagokionez, Estatu Batuetako ekonomiaren hozte-maila eta Txinako estimuluaren tamaina funtsezkoak izango dira datozen hilabeteetako bultzada ekonomikoa zehazteko, batez ere manufakturen eta lehengaien mundu-mailako ziklorako. AEBetako ekonomiak sendoa izaten jarraitzen badu laugarren hiruhilekoan eta Txinak geldialdi ekonomikotik ateratzeko babes politiko handiagoa lortzen badu, espero dugun bezala, munduko eskaria indartu egin daiteke.

Ildo horretan, Amerikako enpleguari buruzko iraileko datu harrigarriro indartsuak aukera eman du ekonomia estatubatuarra uzkurdura esanguratsu baten atarian egotearen beldurrak urruntzeko. Guztiz aurkakoa: Dinamismo ekonomikoa ia bere horretan mantentzen da Atlantikoaren beste aldean, eta etorkizunerako itxaropen osasuntsuak daudela ematen du, manufakturaz kanpoko ISM adierazleak joan den astean egiaztatu zuen bezala, 2023ko otsailetik maximoetan kokatu baitzen.

Hala ere, energia-prezioak igotzearen arteko konbinazio horrek desinflazio-joera oztopa lezake, munduko eskari handiago baten eta tentsio geopolitikoen ondorioz. Txinako estimuluek ere eragina izango lukete prezioetan. Gogora dezagun Txina deflazioa esportatzen aritu dela munduko gainerako herrialdeetara azken hiruhilekoetan, eta hori amaitu liteke Asiako erraldoiaren agintariek iragarritako neurriek arrakasta izaten badute. Kasu horretan, banku zentralek ez lituzkete ezarriko merkatuek deskontatzen dituzten tasen jaitsierak, inflazioak protagonismoa irabaziko lukeelako munduko moneta-agintarien agendetan.

Aitzitik, Estatu Batuen hazkundea bat-batean moteltzen bada, Txinaren estimulua berriro ere etsigarria izango da, eta arrisku geopolitikoak murrizteak energiaren hornidurari buruzko kezkak arintzen ditu, inflazio globala are gehiago motelduko litzateke, eta, ziurrenik, tasen murrizketen ziklo are oldarkorrago baterako bidea erraztuko luke.

Finean, hiru hiruhileko lasai samarren ondoren, laugarren hiruhilekoak ekonomia globala norabide berri baterantz bultza lezake. Horretan funtsezko zerikusia izango dute AEBetako hauteskundeen emaitzak, barne politikan eta merkataritza politika globalean dituzten inplikazioekin, eta Ukrainako eta Ekialde Ertaineko gatazkekin. Baita Txinak hartzen dituen erabaki ekonomikoak ere. Guztien artean, ekonomiak hurrengo hilabeteetan hartuko duen bidea eta, ondorioz, finantza-aktiboen prezioek jarraituko duten ibilbidea zehaztuko dute.