2024/09/23

Ezin da interes-tasen jaitsieren ziklo global bat iragarri Erreserba Federalaren parte-hartzerik gabe, horixe baita, literalki, jaiaren arima. Urtebete baino gehiago da banku zentral batzuk beren diru-politikak malgutzen hasi zirela, besteak beste, Europako Banku Zentrala edo Ingalaterrako Bankua. Hala ere, joan den asteazkenean munduko banku zentralik boteretsuena batu zen eta dena aldatu zuen.

Mugimendua aldez aurretik iragarri bazen ere, oinarrizko 50 puntuko jaitsiera ez zegoen inola ere deskontatuta, eta haren garrantzia puztea zaila da, Fed-ek mundu osoko dolarraren likidezia-baldintzetan duen zeregina dela-eta. Izan ere, bilera baino lehen, ez Fed-eko kideen komunikazioak ez argitaratutako datu makroekonomikoek ez zituzten adituak halako murrizketa handi baten zain jarri. Izan ere, ziklo bat oinarrizko 50 puntuko jaitsierarekin hastea, berehalako finantza-krisirik edo enplegu-galerarik gabe, nahiko ezohikoa da Erreserba Federalarentzat.

Beraz, litekeena da neurriak agerian uztea Fed-ek lan-merkatuaren baldintzak okertzea saihesteko erabakia hartu duela inflazioa % 2ko helburura itzultzen den heinean edo, merkatuaren jargian, lurreratze leuna lortzen den heinean. Powell presidenteak, bere aldetik, oinarrizko 50 puntuko murrizketa biralibrazio gisa ezaugarritu zuen, politika jarrera neutralago batera eramateko, inflaziorako eta enplegurako arriskuak orekatutzat jotzen baitira une honetan.
Izan ere, langabezia-tasa nabarmen igo izanak, seguruenik, lagundu egin zuen biralibratzeko premian. Abuztuan amaitu ziren sei hilabeteetan, Estatu Batuetako langabezia-tasak ehuneko 0,4 puntu egin zuen gora, gainerako banku zentral gehienek tasak lehen aldiz murriztu zituztenean baino igoera handiagoa. Zentzu horretan, esanguratsua da Fed-ek bere komunikatua aldatu izana, enplegu osoa babesteko konpromiso irmoa duela adierazteko.

Datozen hilabeteetako tasen jaitsieren erritmoari dagokionez, Fedek adierazi zuen etorkizunean ez dela espero behar tamaina horretako murrizketarik, eta araua oinarrizko 25 puntukoa izango dela aurrerantzean, bi puntu gehiago 2024an eta lau gehiago 2025ean, malgutze erritmo nahiko mailakatua.

Gorabidean dauden merkatuetan, Fed-en murrizketak eragin zuzena izango du diru-politikan. Ildo horretan, Indonesiako Bankuak aurreko astean ere harritu zuen merkatua oinarrizko 25 puntuko murrizketarekin, eta Txinako Herri Bankuak berak aprobetxatu du astelehen honetan Fed-en jaitsiera, bere repo tasa 14 egunera pixka bat murrizteko, eta, beharbada, antzeko mugimendu bat ikusiko dugu urtebeterako mailegu-erraztasunaren tasan, asteazkenean jakingo dena. Laburbilduz, Fed-en jaitsierari esker, gorabidean dauden banku zentralek beren interes-tasak murriztu ahal izango dituzte.

Azken batean, Fed-ek lortu zuen merkatua konbentzitzea halako murrizketa oldarkor baten atzean ez dela ezkutatzen erakundearen beldurra bat-bateko dezelerazio ekonomiko baten atarian egoteko, baizik eta malgutasun-prozesua irmo hasteko nahia, inflazioak menderatzen ez duen arrisku-egoera batean. Merkatuaren erreakzioa berantiarra izan zen, baina esanguratsua. Lur hartze ekonomiko leunaren itxaropena indartu zen, eta errenta aldakorreko aktiboen prezioak nabarmen igo ziren mundu osoan.

Zer espero dezakegu aurrerantzean? Epe laburrean, arrisku politiko adierazgarriei egin behar diegu aurre, eta horien artean nabarmentzen dira AEBko presidentetzarako hauteskundeak, hilabete pasatxora baitaude. Geopolitika ere protagonista izango da, Ekialde Hurbileko gerra gorakadagatik eta Israelen eta Hezbolaren arteko liskar zuzenengatik. Azkenik, sartzen diren datu makroekonomikoak, berez lurrunkorrak, urduritasun inbertitzailearen iturri izan daitezke.

Hala ere, lurreratze leunaren narratiba aldatzen duen faktorerik ezean, litekeena da merkatuak edozein ahultasun-zantzutatik errekuperatzea, abuztuan eta irailean ikusi dugun ildotik. Azken finean, Fed-en erabakiak historian zehar finantza-aktiboen prezioei onura ekarri dien fase bat inauguratu du, bai errenta finkokoei, bai errenta aldakorrekoei.