2024/09/09

Iraileko urtarokotasun kaskarra indartsu hasi zen, eta munduko MSCI indizeak 2022ko irailetik izan duen asterik txarrena itxi zuen. Azken lau urteotan, Estatu Batuetako azken hauteskunde urtean barne, irailak ahulezia ekarri izan du burtsara. 2024an, Atlantikoaren beste aldean bereziki zalantzazkoak diren hauteskundeekin, arrisku ekonomiko eta politikoek alerta egoeran mantendu zituzten inbertitzaileak.

Joan den astean, ordea, planetako lehen ekonomiaren dezelerazio-beldurrak protagonista argiak izan ziren, eta arriskuarekiko gorrotoa finantza-aktibo ugaritan hedatu zen, ziklo ekonomikoaren eraginpean gehien dauden baloreak zigortuz, eta defentsarako joera dutenei mesede eginez.

Horrela, errenta finkoko inbertitzaileek interes tasen murrizketa azkarragoak deskontatu zituzten banku zentralen aldetik, eta Altxorraren bonuen errendimenduek 2022tik izan duten mailarik baxuenera heldu ziren. Lehengaiek ere kontsumo eta inbertsio ziklorako aurreikuspenei buruzko ohartarazpen-seinaleak bidali zituzten. Horrela, petrolioak 2024an lortutako irabazi guztiak ezabatu zituen, eta kobrearen prezioa jaitsi egin da azken 16 asteetatik 13tan.

Oro har, azken astean abuztuaren hasierako zurrunbiloak gogorarazi zizkigun, Amerikako lan-merkatuaren ahuleziaren lehen zantzuen ondorioz bonuen eta akzioen errendimenduak hegakortasun-ekaitz batean amildu baitziren, eta ekaitz hori agertu bezain azkar desagertu zen. Azken asteko mugimenduek lehen beherakada bultzatu zuten kezka-multzo bera islatzen dute, eta inbertitzaileak beldur dira munduko ekonomiarik handiena atzeraldiaren maldan behera lerratzen ari ote den, Erreserba Federalak geldiarazteko maniobra-tarterik izan gabe, diru-politikak ekonomia errealean duen atzerapena kontuan hartuta.

Lan-merkatua izan zen, beste behin, urduritasunaren katalizatzailea. Horrela, Estatu Batuetako abuztuko enplegu txostenak kontratazioaren dezelerazio berri bat erakutsi zuen. Guztira 142.000 nomina berri gehitu ziren, eta kopuru hori adostasunak aurreikusten zuena (165.000) baino txikiagoa izan zen. Horrez gain, joan den uztaileko enplegu-sorrera beherantz berrikusi zen, 114.000 lanpostutik 89.000 lanposturaino.

Hala ere, enplegu-txostenaren beste alderdi batzuk eraikitzaileagoak izan ziren, eta pixka bat igo egin ziren abuztuan lan egindako asteko orduak. Gainera, lanordu bakoitzeko batez besteko soldata hileko ehuneko 0,4ko erritmoan igo zeneko testuinguru batean, joan den uztailean ehuneko 0,2ra apaldu ondoren, agerian geratu zen langileek negoziatzeko nolabaiteko ahalmena zutela. Langabezia-tasa, bestalde, espero zenaren ildotik jaitsi zen, %4,2raino, uztailean erregistratutako %4,3tik.

Oro har, eta antza denez, argi dago lan-merkatuak hozten jarraitzen duela, baina ez du ematen hondamen ekonomiko handi baten atarian gaudenik, eta horrek oinarrizko 50 puntuko tasen murrizketa eskatuko luke iraileko Erreserba Federalaren bileran. Ildo horretan, garrantzitsua da nabarmentzea ez dugula tamaina horretako mugimenduen zantzurik ikusten erakundearen komunikazioetan. Hala, enplegu-txostena argitaratu ondoren, New Yorkeko FEDeko presidente John Williamsek adierazi zuen datuak bat zetozela duela hilabete batzuk lan-merkatua pixkanaka malgutzearekin, eta berretsi zuen hazkunde sendoko agertoki baterantz goazela, langabezia-tasa egungo mailen inguruan eta desinflazio gehigarri baterantz.

Azken egunetan, gainera, arazoak sortu dira sektore teknologikoarentzat, eta Filadelfiako erdieroaleen indizeak bere balioaren ehuneko 12 baino gehiago utzi du astean zehar, pandemiaren agerpen betean ginen 2020ko martxo hartako asteko beherakadarik handiena, alegia. Sektorearen arazoak Nvidiaren kotizazioan islatu ziren, astean ia %14 jaitsi baitzen. Enpresa harrera txarra bizitzetik zetorren bere hiruhileroko mozkinen harira, baina beste hainbat oztopo gehigarrirekin egin zuen topo, adibidez Estatu Batuetako justiziak konpainiari informazioa eskatu diola monopolioaren aurkako ikerketa baten esparruan. Jakina, Trumpek hauteskundeak irabazten baditu ondoren ezarriko den merkataritza-politika ere lasta izan zen erdieroaleen industriarentzat.

Laburbilduz, munduko erreferentziazko indize nagusiek oso tonu baxuarekin ekin diote irailari, eta joan den abuztuaren 5eko minimoetatik gertatutako suspertze-mugimenduaren ia erdia jan dute. Estatu Batuetan lan-merkatua azkar hozteko beldurrak markatu zuen prezioen bilakaera astean zehar, eta abuztuko mamuak esnatu ziren berriro. Ildo horretan, datozen erreferentzia makroekonomikoak funtsezkoak izango dira, eta uste dugu inbertitzaileak lasaitzen lagundu beharko luketela munduko potentzia ekonomiko nagusian antolatutako hozte ekonomikoaren bideari dagokionez.